BÍ QUYẾT CỦA SỨC KHỎE
Bùi Quốc Châu- Tháng 7/1995
Nhiều người tưởng rằng bí quyết của sức khỏe là cái gì bí mật, cao xa và phức tạp lắm. Thực ra không phải thế. Nó rất gần gũi chúng ta, nhưng vì con người nói chung ít chú ý đến những gì ở gần bên mình mà hay để ý, quan tâm đến những gì ở xa mình. Từ lúc còn thanh niên tôi đã để ý đến các cụ già sống lâu ở làng tôi để tìm hiểu xem các cụ có bí quyết gì mà được trường thọ (đa số sống trên 80 tuổi, có người lại thọ gần 100 tuổi). Sau này lại có điều kiện chữa bệnh cho nhiều người thì lại càng thấy rõ các yếu tố gây ra bệnh tật cũng như các nguyên nhân đem lại sức khỏe cho con người. Thì ra nó rất đơn giản và gần gũi với chúng ta nhưng ít ai chú ý và áp dụng triệt để. Đó là: SỰ ĐIỀU ĐỘ SẠCH SẼ - VUI VẺ - VẬN ĐỘNG - TỰ TIN - ĐỘ LƯỢNG - ÔN HÒA - NHÂN HẬU (VỊ THA) - THANH TÂM - QUẢ DỤC - TIẾT THỰC GẦN GŨI THIÊN NHIÊN.
Viết đến đây tôi trực nhớ lại hình như trong sách Quốc văn giáo khoa thư cũng có nói bài thầy thuốc giỏi là thầy Điều Độ, Thầy Sạch Sẽ, Thầy Vui Vẻ. Thật ra cũng ít ai biết rằng ĐIỀU ĐỘ (có chừng mực) là một trong những bí quyết của sức khỏe và sống lâu. Hầu hết những người sống lâu đều là những người có tính điều độ tức là không làm việc quá độ. Cụ Giản Chi giáo sư triết học, tác giả của nhiều bộ sách có giá trị về triết học Đông Phương năm nay 93 tuổi, là một người sống rất điều độ. Mọi sinh hoạt của cụ như ăn, ngủ, làm việc đều có chừng mực. Nếu ta để ý thì thấy người nào làm việc, vận động, ăn uống, ngủ nghỉ không chừng mực thì rất hay bệnh hoạn và ít khi sống lâu. Cho nên những người tập thể dục đều đặn thường sống lâu hơn các vận động viên thể thao. Vì những người sau thường hay có những cố gắng quá độ mà những cố gắng quá sức thường đưa đến những hậu quả tai hại về sao mà ít ai biết. Trong vấn đề ẩm thực, TIẾT THỰC và ĂN UỐNG ĐẠM BẠC cũng là một khía cạnh của điều độ. Nhiều người nghĩ rằng muốn sống lâu phải ăn nhiều đồ bổ, uống nhiều thuốc bổ. Thật ra ăn nhiều đồ bổ, nhất là lúc tuổi già, thì lại càng dễ mắc bệnh, mau chết (trừ tuổi thiếu niên và thanh niên cần ăn đồ bổ để mau lớn và khỏe mạnh, nhưng cũng ăn vừa phải thôi, không nên thái quá). Vì đa số đồ bổ thương là đồ ăn khó tiêu, hay làm tăng huyết áp , làm mệt tim, mạch gan, ruột, dạ dày… trái lại TIẾT THỰC (giảm ăn) và ăn uống đạm bạc rất ít bệnh. Nếu ta chịu khó tìm hiểu các cụ sống lâu sẽ thấy rõ điều này.
Về đức tính SẠCH SẼ, VUI VẺ thì có lẽ khỏi cần phải nói nhiều vì ai cũng biết rõ điều này. Dân gian có nói CƯỜI LÀ LIỀU THUỐC BỔ (ở bên Tây hiện nay đã có người hình thành “liệu pháp cười” để chữa một số bệnh) và SẠCH SẼ là phương thức phòng bệnh đơn giản nhất.
Còn VẬN ĐỘNG thì quá rõ. Tôi không nhớ rõ sách nào kể lại rằng có người hỏi ông Hoa Đà bí quyết của sức khỏe là gì. Ông trả lời: “Nước chảy hoài thì không hôi thối, Ổ khoá sử dụng hoài thì không rỉ sét”. Sự thật quả là đơn giản nhưng rất tiếc ít ai làm theo. Gia đình Cốc Đại Phong ở Trung Quốc nổi danh sống lâu cũng nhờ siêng năng và tích cực xoa bóp cơ thể hằng ngày. xoa bóp là một hình thức vận động. Nhiều bệnh nhân mắc nhiều bệnh mãn tính như huyết áp, tim, dạ dày, đau lưng … sau khi đã đi chữa bệnh nhiều nơi không khỏi, rút cuộc đã khỏi bệnh chỉ nhờ thường xuyên đi bơi lội hoặc đánh bóng bàn, quần vợt, cầu lông hay đi bộ. Tất nhiên là mỗi môn thể dục, thể thao có ít lợi đặc biệt trong một số bệnh đau đó như: đi bộ có khả năng điều trị tốt một số bệnh tim, bơi lội trị được bệnh chóng mặt, huyết áp, nhức đầu… tính về biết ít lợi lớn lao của sự vận động cơ thể cho nên thời nào và ở đâu các thầy thuốc giỏi vẫn khuyên bệnh nhân nên siêng tập thể dục.
Các yếu tố vừa trình bày có lẽ được nhiều người chấp nhận một cách dễ dàng. Nhưng các yêu tố còn lại thuộc về tinh thần: ĐỘ LƯỢNG, ÔN HÒA, NHÂN HẬU (VỊ THA), TỰ TIN, THANH TÂM (giữ lòng cho trong sạch, thanh thản), QUẢ DỤC (hạn chế lòng dục) SỐNG GẦN GŨI VỚI THIÊN NHIÊN thì có liên quan gì đến sức khỏe và trường thọ mà đề cập ? Thực ra nó có liên quan đến nhiều lắm. Không độ lượng thì tự mình làm khổ mình vì tính hẹp hòi (đồng thời cũng làm khổ người khác); không ôn hòa thì tổn khí; kém nhân hậu và ích kỷ thì ít được người giúp đỡ mình khi bệnh hoạn hoặc bị tai ương; không tự tin (tinh thần yếu đuối) thì hay bị bệnh; tâm trí khôngtrong sạch, thanh thản thì dễ suy nhược thần kinh, nhức đầu, rối óc, dục vọng nhiều thì tổn thọ (người xưa có nói tham dục cực thân). Câu này xét theo nghĩa đen, nghĩa bóng đều đúng cả. Còn những người sống xa thiên nhiên, suốt ngày ở trong nhà cũng khó mà khỏe mạnh được.
Cách điều vừa trình bày xem ra THẬT DỄ nhưng cũng THẬT KHÓ phải không các bạn? Vì từ chổ nhận thức ra vấn đề đến chỗ thi hành thường có một khoảng cách khá xa. Nhưng nói như vậy cũng không có nghĩa là không thể làm được, NẾU MÌNH BIẾT COI TRỌNG SỨC KHỎE CỦA MÌNH VÀ CÓ QUYẾT TÂM MUỐN ĐƯỢC KHỎE MẠNH, SỐNG LÂU. Nếu các bạn đồng ý với tôi những điều trên đây thì rất mong các bạn tập được những đức tính vừa nêu để có một sức khỏe tuyệt vời và sống lâu (tích cực).
(Trích “tin tức buổi chiều” Thông Tấn xã Việt Nam số xuân 1996)
